Democratie is een rekbaar begrip

Laten we de politiek weer eens in duiken. Nou ja, duiken, het is eerder een beetje pootje baden maar ook wel weer apart. 

In de roerige beginjaren van de jonge republiek heeft Amin sinds 1971 de macht. Tijdens zijn bewind vallen naar schatting enkel 100.000 doden. Door een interventie van buurland Tanzania, die het regime van Amin nooit erkend heeft, besluit Amin in 1978 zijn koffers gepakt. Hierna volgen twee korte regeringen elkaar snel op, hetgeen de stabiliteit van het land niet ten goede komt. Na de verkiezingen van 1980 komt er weer een oude bekende om de hoek kijken. Obote, ooit het land uitgeschopt door Amin, wint de verkiezingen en wordt weer president. Hij heeft het kunstje van regeren met harde hand nog niet afgeleerd hetgeen bij een deel van de bevolking niet goed valt. 

De Uganda Patriotic Movement (UPM), later National Resistance Army (NRA), onder leiding van Yoweri Museveni, kiest ervoor als guerrillabeweging te gaan opereren tegen het regime. Er breekt weer een periode aan van zeer veel gewelddadigheden en binnenlandse onrust. Bronnen beweren dat het guerrillaleger zelf kindsoldaten inzet. Volgens dezelfde bronnen worden er door politie en leger onder de tweede regeerperiode van Obote zelfs meer slachtoffers gemaakt dan ten tijde van het Amin-bewind. Conflicten tussen de verscheidene etnische groepen in het leger leidt uiteindelijk tot het afzetten van Obote in 1985. Onderhandelingen tussen de verschillende partijen onder leiding van de Keniaanse president Moi, leiden tot niets en in januari 1986 grijpt de NRA de macht. Museveni wordt de nieuwe president, een ambt wat hij nog steeds bekleedt.

het parlement	Twin-Towers met kantoren van de president
kantoren van parlementsleden	watertoren van het parlement

Tot 2005 kent Oeganda een een-partijenstelsel. Vanaf 2005 is dit veranderd in een meerpartijenstelsel waarbij een soort van democratie is ontstaan. Alleen de macht ligt nog steeds bij Museveni en zijn partijgenoten. Iedere vorm van oppositie wordt ‘“zwaar ontmoedigd” al zal men dat nooit officieel zo benoemen. En in het huis van deze democratie, het parlement, zijn wij even te gast.

Onze gastheer tijdens deze vakantie is politiek ook wel actief en heeft het directe telefoonnummer van Rebecca Kadaga. Nu heeft hij wel meer telefoonnummers, we verbazen ons er gedurende de vakantie wel eens over dat zijn mobiel inmiddels niet aan zijn oor is vastgegroeid, maar deze mevrouw Kadaga is wel even de Lady Speaker of Parliamant, zeg maar de voorzitster van het parlement. En dan zit je dus behoorlijk hoog in de machtsboom. En via haar heeft onze gastheer een bezoek aan het parlement voor ons kunnen regelen.

de te nemen veiligheidshorde

Tijdens een wandeling door downtown Kampala zijn we al een keer langs het parlement gelopen. Op de vraag of ik een foto van de entree mag maken krijg ik een nors No als reactie van de boos kijkende militair/politie (onderscheid is hier voor een buitenstaander een beetje lastig te maken). En ik had nu ook niet de neiging om stiekem toch de foto te maken. Daarvoor lopen er veel te veel zwaar bewapende mannen rond. Maar goed, we hebben de uitnodiging en we melden ons bij een zij-ingang waar een Bromsnor-achtig persoon ons probeert weg te kijken maar na wat bellen worden we ingeschreven en hebben we horde 1 genomen. Op na horde 2, zo’n 20 meter verder op.

Daar gaat de tas met fotocamera door een scan en wij door een poortje. Op naar horde 3, 20 meter verder op, weer een scanapparaat en een poortje. Op de vraag wat ik met mijn fotocamera ga doen antwoord ik na alle eerlijkheid “Making pictures, if allowed”. Nou, dat is even niet allowed (mag niet) en ik moet mijn tas met camera achterlaten. Ik krijg wel een bewijs van ontvangst. Jammer maar wel enigszins verwacht. We worden opgehaald door een lid van de persoonlijke bewaking van Rebecca en worden naar het PR-bureau van het parlement gebracht. Daar ontmoeten we de persoonlijke bodyguard van de Lady Speaker die uit dezelfde omgeving als onze gastheer komt. Oude jongens, krentenbrood. Mijn fotocamera komt ter sprake, het is toch vreemd dat een transparante democratie niet in beeld gebracht zou mogen worden. Is de beste man het helemaal mee eens en samen gaan ze terug naar horde 2 om mijn tas met camera te halen.

	de entreehal
de plenaire zaal	iedereen binnen?

Ondertussen legt een allercharmantste jongeman ons de werking van het parlement uit. Daar zal ik jullie niet te veel mee belasten, kort samengevat kun je het vergelijken met het Britse systeem alleen is hier geen House of Lords. Alles wordt, even slikken en niet in de lach schieten, door de regering voorgesteld en dan democratisch door het parlement goedgekeurd. We krijgen aan het einde van de half uur durende toer nog wat foldermateriaal mee, kunnen we het thuis nog even rustig nalezen.

democratie voor dummies

Het leuke van dit hele bezoek is dat ik naar hartenlust foto’s heb kunnen maken in en rondom het gebouw. Nu was het niet erg spectaculair maar het idee dat je aan de andere kant van het hek afgeschoten (beetje overblijven maar toch wel?) wordt als je een foto van het gebouw maakt maar nu eenmaal binnen de hekken zelf agenten op de foto kan zetten, is best wel grappig. Blijkbaar is het voldoende dat als je met een camera binnen de hekken bent gekomen dat iedereen er vanuit gaat dat je dan oké bent. Dat ben ik natuurlijk ook wel maar toch, apart blijft het wel.

We worden na de rondleiding weer uitgeleide gedaan door de bodyguard met de excuses van Rebecca dat ze ons niet heeft kunnen ontvangen. Ze is druk met de voorbereidingen van de middagvergadering, dus daar hebben we alle begrip voor. Het was een leuk inkijkje in de democratische keuken van een land waar het woord democratie in het woordenboek een iets andere betekenis lijkt te hebben dan bij ons. En ik schat in dat ik het hier maar bij moet laten.