Silenzio!

In de late 15de eeuw bedacht Paus Sixtus IV dat het tijd werd voor een nieuwe pauselijke hofkapel. Hij gaf Baccio Pontelli opdracht een kapel te maken die exact, 40,23 meter lang, 20,70 meter hoog en 13,41 meter breed, dezelfde maten heeft als de tempel van Salomo uit het Oude testament. En omdat een simpele kale kapel in die tijd not done was vroeg hij een paar schilders om het geheel wat op te leuken.

De muurschilderingen op de zijwanden zijn vervaardigd door Sandro Botticelli, Pietro Perugino, Domenico Ghirlandaio, Cosimo Rosselli en Luca Signorelli. En voor het plafond werd Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni gevraagd. Michelangelo lag ruim vier jaar (1508-1512) op zijn rug om dit fresco af te ronden. Meer dan 300 figuren heeft hij dan op het natte gips geschilderd. Later kreeg hij ook nog het verzoek om de schildering Het laatste oordeel om een van de kopgevels te maken. Dit meesterwerk werd in 1541 voltooid.

Het laatste oordeel

De kapel is sinds de inwijding in 1512 in gebruik voor alle belangrijke liturgische vieringen. De Sixtijnse Kapel heeft haar functie als pauselijke hofkapel sinds de inwijding in 1512 tot op heden behouden en hier vinden dan ook de belangrijkste liturgische vieringen plaats. Het is dan ook een gewijde plaats. Dat hierdoor bepaalde 'spelregels' gelden is te begrijpen, maar alleen begrijpen we die regels niet helemaal. Pet af, geen blote schouders en knieën kunnen we nog wel ongeveer volgen. Wat er bij mij niet helemaal in gaat is het verbod op geluid maken. Dat je niet gaat lopen gillen en schreeuwen is logisch maar de ridicule manier waarop het stilte gebod wordt gehandhaafd is lachwekkend. De hele tijd lopen suppoosten rond en roepen ( ja beste lezers, jullie lezen het goed: roepen!): Silenzio! Silence!

Waarom is de vraag die mij nog steeds bezig houdt. Waarom zo'n gebod terwijl in andere gewijde plaatsen, en we hebben er deze trip in Rome heel wat gezien (ga er dan even vanuit de iedere kerk een gewijde plaats is, corrigeer me ajb als ik hier de mist in ga), dit niet geldt? Misschien kan een van mijn blog-lezers hier duidelijkheid over geven. Zou graag van dit vraagstuk verlost worden. Zonder zo'n gebod is het in alle andere kerken altijd vanzelf bijzonder rustig.

Wat ook een vraagstukje blijft is opeens het verbod op het maken van foto's. In het hele museum mag je fotograferen, waarbij op sommige plaatsen het gebruik van flits verboden is. Dat laatste verbod kan ik begrijpen met de eeuwen oude kunstschatten. Maar waarom dan opeens in de kapel niet? Maar degenen die mijn blogs al wat langer lezen weten inmiddels dat dan een klein rebel in mij wakker wordt. Daarom slechts een beperkt aantal foto's bij deze blog.

De Sixtijnse kapel, we keken er erg naar uit. Maar het viel wat tegen. Veel kleiner als verwacht, mooi maar niet verrassend. Wat mij betreft wel een hoogtepunt van de trip maar zeker geen nummer 1 notering. Via een ander deurtje verlaten we muisstil de kapel. Paar gangen door, trapje op, trapje af en opeens staan we buiten. En kijken uit over een gigantisch plein, juist: het Sint Pieter plein.

Bijna intimiderende groot

We draaien ons om en voelen ons heel nietig en klein. 47 meter hoog torent de voorgevel boven ons uit. We achtervolgen ons gids, in de mensenmassa is slechts zijn hand met hoedje zichtbaar. En zolang ik hem hoor praten in mijn oortje is hij nog enigszins in de buurt.

218 meter lang, op het breedste punt 155 meter, 46 meter hoog. 22000 m2 vloer oppervlak waar 60000 mensen in kunnen. Dat is meer als wat in de Amsterdam Arena past! 395 beelden, 44 altaren en 135 mozaïeken. Het is te veel, te groot, te overweldigend.

Ik val stil. De gids in mijn oortje ook. He, hallo, zeg eens wat. Statische ruis is wat ik terugkrijg. Een beetje paniek. Geen gids in mijn oortje betekent dat hij en dus ook de groep, te ver weg is. Ik loop de ene kant op. Geruis in mijn oor is alles wat ik heb. De andere kant dan maar, nog steeds ruis. Beetje meer paniek.

Maar gelukkig, in de verte bij de uitgang torent de gids en Yoeri boven de doorgaans kleine Aziaten (een zwaar oververtegenwoordigde groep tussen alle toeristen) uit. Die kant op dus en ah, daar heb ik het geluid van de gids weer in mijn oor.

Gids? Waar ben je?

La Piëta van Michelangelo
	Gezellig

Ik zal jullie dit keer niet vermoeien met allerlei andere feiten. Beperk me dit keer tot gewoon wat foto’s die slechts ten dele het overweldigende, bijna intimiderende karakter van deze Basilica Major weergeven.

Stato della Città del Vaticano

We verlaten even Italië voor een bezoek aan een ander land: de staat Vaticaanstad, de kleinste onafhankelijke staat ter wereld.

Maar we beginnen de dag met een beetje valse start. Om wachtrijen te voorkomen hebben bij het reisbureau in Nederland een excursie naar Vaticaanstad geboekt. Op de voucher voor deze excursie staat dat we om kwart voor zeven, in de morgen! opgehaald worden. Dat is best vroeg, zeker als je een aantal mensen in je reisgezelschap hebt met een iets wat ochtendhumeur. Dat humeur werd er niet beter op toen we om kwart over zeven nog steeds voor het hotel stonden. Na wat gebeld door de hotelreceptie bleek dat we pas om kwart voor negen opgehaald zullen worden. Gevalletje jammer dus.

Maar na deze valse start beginnen we dus aan onze excursie met gids door Vaticaanstad. Zendertje om de nek, oortje in en we krijgen een bak informatie over ons heen waar bij mij niet veel van is blijven hangen. De volgende weetjes heb ik dan ook van internet geplukt.

De staat Vaticaanstad bestaat sinds 1929 toen Paus Pius XI het Verdrag van Lateranen sloot met Mussolini. Op 0,44 km2 wonen 842 mensen waarvan Paus Franciscus het staatshoofd is.  De officiële residentie van de Paus is het Apostolische paleis. In dit paleis is ook het Vaticaanmuseum gevestigd. En omdat we dit museum bezoeken zijn we dus eigenlijk een beetje bij hem thuis op visite geweest. Dat doen we echter niet alleen. Iedere dag bezoeken zo'n 20.000 toeristen de stad. Per jaar lopen 5,5 miljoen de route die wij ook gelopen hebben, á € 15,00 pp. Dan komt er op jaarbasis een slordige 82,5 miljoen eurootjes in de portemonnee van de vriendelijk zwaaiende Franciscus terecht. Dat is best veel, maar toegegeven: het ziet er allemaal spik en span uit.

Nadat we door de goed Engelssprekende Italiaanse gids soepel en vlot langst de entree zijn geleidt lopen we door het eerste deel van het gigantische complex. In een van de tuinen legt hij uitvoerig uit wat we straks als hoogtepunt van de toer in de Sixtijnse kapel te zien krijg. Vervolgens gaan we door het museum op weg naar deze kapel. Maar het duurt nog wel een uurtje of twee voordat we daar uiteindelijk aankomen.

Kijk en vergelijk: sprekend, behalve dan het haar

Het Vaticaan museum is een aaneenschakeling van museums: museo Chiaraminti, Galleria dei Candelabri, Galleria degli Arazzi, Galleria delle Carte Geografiche. In totaal 26 verschillende museums die ieder zijn eigen collectie heeft. We wandelen rustig achter de gids aan, hij toont ons bepaalde pronkstukken en legt uit wat (volgens de kunst) het perfecte lichaam is. Toch knap dat ze zoveel eeuw geleden al een evenbeeld van mij in mijn betere jaren wisten te maken. Is de ruimte waar de beelden tentoongesteld staan nog redelijk rustig, als we eenmaal bij de galerijen aankomen is de ruimte zelf vaak overweldigender dan de kunst die getoond worden. We lopen bijna een nekverkramping op om de plafonds te kunnen bewonderen. Maar dat is dan wel meteen een goede opwarming voor wat er nog gaat komen.

Een smal trappetje af en een bordje wijst ons de weg naar wat een van de hoogtepunt van deze trip moet worden.

Kan het misschien even stil zijn?

Belofte maakt schuld en het is na een dag Rome wel een mooi moment op een balans op te maken. 

Ontegenzeggelijke heeft Rome een geweldige indruk op ons gemaakt. Een stad die we zeker aanbevelen aan anderen om eens te bezoeken. Toch wil ik, geheel gezien vanuit mijn perspectief, niet beperkt door enige wetenschappelijk onderbouwd onderzoek, wel een paar kanttekeningen maken over deze stad. Wat als eerste opvalt is de rommel. Overal zie je rotzooi liggen. Je komt wel veel prullenbakken tegen maar die worden waarschijnlijk alleen door de nette toerist gebruikt. Het maakt de stad een beetje vies. 

Rome is ook een stad van steen, veel steen. Grote massieve gebouwen, weinig sierlijk. Grote blokken steen, snel klaar. Gelukkig is er ook wel voor wat groen gezorgd.  Bomen, parken maar ook op de monumenten zelf. Viel het gebrek aan onderhoud bij het hotel al op, dat is verder in de stad niet veel anders. Slechts hier en daar wordt, zichtbaar, onderhoud aan de monumenten uitgevoerd.

Het leek er zelfs op dat ze het Colosseum met breed geel plakband bij elkaar proberen te houden. 

Al staat Rome niet in de top 10 van drukste, door toeristen bezochte steden, het is wel druk. Heel veel toeristen en Romeinen, het krioelt samen met de auto's, bussen en brommers door de straten. Toeteren, laat voor of op het zebrapad remmen, hard rijden, voorrang opeisen. 

De Italiaan maar ook zijn vrouwelijke uitvoering is een temperamentvolle rijder. 

Maar wat het meest is blijven hangen is niet in een foto te vangen en dat is het geluid, herstel: het lawaai. We zijn in Londen, Parijs, Berlijn, Chicago en Amsterdam geweest maar vergeleken met Rome is het daar een oase van rust. De hele dag door hoor je het geluid van het verkeer. Auto's, brommers, mensen (de Italiaan praat net zo temperamentvol als dat hij rijdt). Met daar aan toegevoegd het constante geluid van sirenes. De hele dag door hoor je politie of ambulance sirenes, geen moment stilte. Zelf tijdens een bezoek aan een grote begraafplaats wordt het getjilp van de vogels hierdoor overstemd. 

Begrijp me niet verkeerd: deze iets wat minder positieve indrukken vallen geheel in het niet door alle mooie, geweldige, imposante, indrukwekkende etc, etc, etc 'dingen' die we deze vijf dagen gezien en ervaren hebben. En laten we als zuinige Nederlanders ook niet de prijzen vergeten. Je kunt er heel duur eten maar als je genoegen neemt met een snackbar-achtige uitstraling of houten stoelen dan kun je ernstig lekker eten voor niet te veel geld. Ook de toegangsprijzen van monumenten vallen reuze mee. Voor bijvoorbeeld een combi-kaart (twee dagen geldig) voor het Fora Romano en Colosseum betaalde we voor vier mensen net €30,00. Terwijl we bij elkaar daar toch dik zes uur rond hebben gewandeld. Dat betaal je in Nederland voor een beetje dierentuin per persoon. 

Kortom: heb je ideeën om ooit eens naar Rome te gaan: doen!

Hieronder nog een paar foto's van diverse vormen van gezag.

Wow, wat een mensen!

Met een 'Wow, wat een mensen' eindigde ik mijn vorige blog. Het is dan ook wel gerechtvaardigd om deze opmerking als startpunt voor deze blog te gebruiken. We slenteren nog steeds door smalle straatjes waar de restaurants met hun terrassen strijden met de auto's om de weinig beschikbare vierkante meters. En vanuit het niets staan we opeens naast een paar zwaar bewapende militairen met voor ons Piazzia della Rotonda, een groot plein vol met mensen. En die mensen willen allemaal een vreemdsoortig rond stenen gebouw zonder ramen in. Wij willen dat ook want dat gekke gebouw is het Pantheon.

Deze tempel staat hier al sinds 125 n. Chr. Was het oorspronkelijk een Romeinse tempel, gewijd aan alle goden, in 609 werd het een kerk,  Santa Maria ad Martyres. Om die reden is het Pantheon nooit afgebroken, wat bij de meeste andere, niet christelijke tempels in Rome wel gebeurd is. Het meest in het oog springend is de Oculus. Een rond gat in het dak met een diameter van 8,7 mt, 43 mt boven de vloer waarop we staan. De koepel is de grootste koepel ter wereld gemaakt van ongewapend beton. Men zegt dat de regen die door het gat valt al verdampt is voordat het de grond raakt. Bejaarde mannen met grote snorren en een mooi uniform leiden de stroom mensen soepel in goede banen. Onder het wakende oog in het dak kijken we onze ogen uit.

Buiten het Pantheon worden we bijna door de mensenmassa gedragen naar de volgende publiekstrekker eerste klas, de Fontana di Trevi. Het is dringen om het kleine pleintje voor de gigantische fontein op te komen. 

De fontein, gewijd aan Neptunus, is 26 mt. hoog en 22 mt. breed. Ontworpen in 1730 door Bernini in opdracht van Paus Clement XII. Leuk weetje: er wordt ruim €3000,00 per dag aan muntjes in de fontein gegooid. Dit geld gaat via de gemeente naar een goed doel. Met wat duwen en voordringen weten we ons een mooi plaatsje te bemachtigen om foto's te maken. Maar wow, wat een mensen.

Gevoelsmatig zijn de benen onder tussen wel tot de enkels toe afgesleten. We stoppen er voor vandaag mee, terug naar het hotel. Voeten omhoog en aan een koud biertje. Morgen is een nieuwe dag, gaan we op visite bij mijn naamgenoot.

Openlucht museum

Lopen jullie verder mee  door Rome?

We zijn nog geen half uur onderweg maar we zijn al overdonderd door de hoeveelheid monumenten en oude gebouwen die we tegen gekomen zijn. In bijna iedere straat of plein staat wel een kerk, fontein of beeld wat daar al een paar eeuwen staat. Als het een gebouw is wat een beetje belangrijk is, vaak is dan het pand voorzien van een pauselijk schild, staan er twee gewapende militairen voor de deur.  Bij bijvoorbeeld het Vaticaan en het Colosseum moet onze rugzak met fototoestel zelfs door een scan en lopen we zelf ook door een beveiligingspoortje. Verder wemelt het in de stad ook van allerlei soorten politie. Ieder met zijn eigen pakje en pet aan. Wat ze allemaal doen is ons niet echt duidelijk, we gaan er maar vanuit dat ze nuttig werk doen.

Zoals in de vorige blog gemeld lopen we rechts langs het centrum en staan dan opeens op een plein met heel veel mensen. Die allemaal dezelfde kant op staan te kijken. Kuddedier als we zijn kijken we dan ook maar die kant op om tot de conclusie te komen dat we onderaan de Spaanse trappen staan. Is overigens niet helemaal onverwachts, we volgen een uitgestippelde route die ons hier bewust langst voort. Helaas zijn ze hier van het principe 'we doen niet aan onderhoud' afgestapt. Slechts een klein smal strookje van de trap is toegankelijk. De rest is afgesloten om te worden schoongemaakt en hersteld. Bovenaan de trappen hebben we prachtig uitzicht over de stad.

We gaan nog verder omhoog, langst de tuinen van Villa Borghese. Links hebben we door de bomen heen verrassende doorkijkjes over de stad. Aan het einde komen we op Piazza del Popolo met de kerk Santa Maria del Popolo, een Bernini Mysterie kerk. Helaas is er een mis bezig dus kunnen we de Chigi-kapel niet bekijken. Ook na een cafe Americano, een espresso met veel water waardoor het nog enigszins op normale koffie lijkt, zijn ze nog niet klaar. Jammer maar helaas, alle altaren der verlichting zien gaat dus niet lukken.

Mausoleum van Augusto

We nemen een achteraf straatje, het is zowaar een beetje rustig. We komen langs het mausoleum van Caesar Augusto, de Romeinse keizer die in 28 v. Chr. hier begraven is. Je zou verwachten dat zo'n historische plaats wel goed onderhouden wordt. Niet dus, we kunnen door de bomen het mausoleum vanaf één kant helemaal niet zien. Toch apart dat zo met cultureel erfgoed omgegaan wordt. Of zou het commercieel niet interessant genoeg zijn?

Inmiddels zijn we weer terecht gekomen midden in het centrum van oud Rome. En we zijn weer niet alleen. We vervolgen onze route maar dat doen meer mensen want we willen naar Piazza Navona. Een groot plein wat rond het jaar 0 als atletiekstation is begonnen. Midden op het plein staat de Vierstromen fontein van Bernini. Vier grote beelden rond een obelisk met bovenop een klein duifje. En dat duifje heeft een takje in haar/zijn bek. En, jawel door is weer een altaar, deze tak wijst naar het volgende altaar der wetenschap.

Piazza Navona

Vierstromen fontein

Slenterend door kleine en grote straten passeren we menig kerk. Vaak lelijk en verfloos aan de buitenkant maar bling-bling van binnen. In een van de vele kerken die we even van binnen hebben bekeken komen we, hoe katholiek wil je het hebben, midden in een communieviering terecht. Jongens en meisjes in witte jurken lopen onder grote belangstelling van familie, vrienden en toeristen richting het altaar. We kijken het even aan en vervolgen onze route. 

Straatje door, hoek om, plein over en dan opeens: Wow, wat een mensen!