maandag 27 juli 2015

Gevangen achter een muur (deel 1)

Hoe hou je een blog leuk en luchtig als je het over een roerige periode van een stad wilt hebben? Kun je leuke woordspellingen maken terwijl je weet dat je in de stad mogelijk mensen tegen bent gekomen die het van zeer nabij meegemaakt hebben? Ik denk het niet, toch wil ik met jullie in deze blog delen wat we over de periode 1945-1991 hebben gezien.

Na de val van Berlijn in mei '45 wordt de stad verdeeld in vier sectoren. De Fransen, Britten en Amerikanen krijgen zeggenschap over het westelijk deel van de stad terwijl de Russen in het oostelijk deel het voor het zeggen hebben. Behalve over dit deel van Berlijn krijgen de Russen ook de zeggenschap over een groot deel van het Oosten van Duitsland. In 1949 wordt door de Sovjet-Unie de DDR in dit deel van Duitsland opgericht. Officieel is het Russische deel van Berlijn geen onderdeel van de DDR, maar dat is slechts op papier. In de praktijk wordt het oostelijk deel van Berlijn gezien als de hoofdstad van de DDR. De DDR is voor de Russen strategisch zo belangrijk dat een volksopstand voor meer vrijheden in juni 1953 met behulp van het Rode leger bloedig wordt neergeslagen. In het DDR-museum zien we hoe de Stasi de volledige controle over ieders leven probeerde te krijgen en houden.

Doet me denken aan mijn allereerste fototoestel, een Praktica MTL 3

In de stad zelf wordt de periode na 1961 goed zichtbaar. Om te voorkomen dat de DDR nog verder geïnfiltreerd zou worden door westerse spionnen, werd de Berlijnse muur opgetrokken. Hiermee werd het laatste "gat" in de grens tussen Oostblok en het kapitalistische Westen gedicht. Om heel West-Berlijn werd een gesloten grens gemaakt. 167 kilometer grens waarvan 45 kilometer muur. Men begon in de nacht van 12 op 13 augustus en enige weken later was de scheiding voltooid. Aan de Bernauerstrasse is een deel van de muur met aangrenzende stroken gereconstrueerd. Onderstaande foto toont deze reconstructie.



De foto toont allereerst de buitenmuur van 3,6 meter hoog, we staan dus hier in West-Berlijn. Vervolgens de "zone des doods", een keurig geharkt stuk grond waar de grenswachten een vrij schootsveld hadden. Zij hadden immers de opdracht om te schieten op alles en iedereen die zich in deze zone begaf. Naast deze zone loopt een weg, gebruikt om over te patrouilleren. Vervolgens een onder stroom staand hek. Tot slot nog een muur. Deze muur aan de oostzijde van de grens, de hoge muur aan de westkant is de daadwerkelijke grens tussen Oost- en West-Duitsland, ontbreekt soms als de buitenmuur langst bijvoorbeeld de rivier loopt. De muur is soms ook gewoon een gebouw. Ramen van de onderste twee verdiepingen werden dan dichtgemetseld. Op regelmatige afstand stonden er wachttorens, altijd bemand door grenswachten.
Bernauerstrasse toen

en nu (rode punt op de linker foto)
Vlak naast Checkpoint Charlie heeft de uit Oost-Duitsland afkomstige Yadegar Asisi een panoramaschilderij gemaakt van 60 bij 15 meter. Dit schilderij is gebaseerd op eigen observaties en honderden foto's. Indrukwekkend, zeker toen ik thuis onderstaande foto's bekeek.




Geen opmerkingen:

Een reactie posten